Afhankelijk van het ziekte proces (duur en ernst) zal ik vragen of de mantelzorger/partner met haar of zijn partner / moeder of vader, gesproken is over hoe ze kijken naar samen niet oud worden en afscheid moeten nemen?
Is er ruimt hiervoor? Is er vanuit hun geloofsovertuiging steun vanuit deze gemeenschap / kerk?
Gewoon in een gesprek aan de orde stellen........als het in het gevoel van de patiënt te vroeg is, zal deze dat zeker te kennen geven.
De mensen die ik begeleid laat ik vertellen hoe het met ze gaat. Daar gebruik ik het Spinnenwwb van Machteld Huber voor (in mijn hoofd).
Vanuit waar mensen praten probeer ik richting zingeving te luisteren. Hoe kijken ze aan tegen wat niet meer kan, waar zien ze lichtpuntjes in de dag ( waar hoor ik die in hun verhaal)
En soms komt dan indirect het levenseinde aan bod. Wat niet meer kan en niet meer beter wordt, hoe is dat? Wat zou u nog graag willen, wat is nu belangrijk enz.
Kan ik niet in het algemeen beantwoorden. Er moet een zekere vertrouwensband ontstaan en het hangt af van de situatie die je aantreft.
Door open vragen hierover te stellen . Ik werk met 2 groepen met deelnemers die geraakt zijn door kanker. Ik werk ook veel met symboolkaarten (uit de verbeeldingstoolkit 3.0). Ook worden er in de groep boektitels uitgewisseld en gedichten waarover gesproken wordt . Verder maakt het Marikenhuis gebruik van een sociale kaart waar we naar verwijzen. In de groepen is het vaak een onderwerp.
Voor mij is het belangrijk dat ik (als hun gevolmachtigde of wettelijk vertegenwoordiger) weet welke wensen mijn cliënten hebben voor de laatste levensfase en hoe zij in het leven staan. De filmpjes van ikwilmetjepraten kunnen mensen die moeite hebben om over hun levenseinde na te denken stimuleren. Maar misschien heb ik wat makkelijker praten omdat de mensen die mij benoemen toch al nadenken over de laatste levensfase.
Ik beschrijf het vaak als een kado aan de familie. Meestal zijn mensen heel blij en opgelucht dat hun dierbare duidelijk heeft vastgelegd wat hun wensen zijn. Het geeft ook rust om je wensen vast te leggen. Door over de laatste fase na te denken vermindert je angst wat vaak angst is voor het onbekende.
Hallo Marijke
Je zou de Gesprekswijzer kunnen gebruiken van Saxion/Windesheim
https://www.windesheim.nl/nieuws/2019/juni/gesprek-over-levenseinde-complex-bij-dementie
vr gr
Tea van der Veen
Door een ingang te creëren om hierover het gesprek met cliënt aan te gaan.
Wij hebben regelmatig gesprekken met mensen over hun levenseinde. De vraag die wij stellen (en waar ook positieve gezondheid op gebaseerd is) is: Wat is je verlangen? en wat of wie heb je daarvoor nodig?
Zojuist een meneer gesproken die bang is om dood te gaan. Hij heeft de angst om te stikken. Zijn verlangen is ... waardig sterven. Samen hebben wij wat vragen op papier gezet die hij met zijn arts gaat bespreken.
Zelf deel ik een aantal voorbeelden in deze podcast: https://anchor.fm/over-kanker-gesproken/episodes/Marcia-de-Groot-emjrgr
Bel me gerust voor meer info
Marcia de Groot
0642021359
Dag Marijke. Mijn ervaring is dat het allereerst belangrijk is dat mensen jouw in vertrouwen willen nemen om te praten over een van de intiemste en meest persoonlijke gebeurtenissen in hun/ons leven. Een open deur 'luisteren' en ingaan met alle belangstelling op hun verhaal. Met een warme belangstelling doorvragen en luisteren. Dit gesprek wellicht meerdere malen voeren. Zeker ook, indien gewenst en aanwezig, partner/vriendin/vriend/kinderen betrekken bij het verhaal. Dit heeft mij al vaak bijzondere verbindingen opgeleverd en de ander(en) kunnen ont-zorgen en laten ont-moeten. Uiteindelijk werd het afscheid en de uitvaart bijzonder, persoonlijk en mooi. Dit kan ook zonder de aangeprezen 'toeters en bellen' . Afscheid en uitvaart zit in het kleine en vormt daardoor het fundament voor het rouwen van de naasten.
HI Marije, is een beetje de zelfde als ambtenaren die 2x 1,5uur met elkaar in een werkgroepje de vraag 'Hoe ontmoet je de burger?' bespreken. Het feit dat je de vraag stelt maakt dat het moeilijk is.
Dit soort zaken kan je toch gewoon aankaarten. De vragen in je begeleiding stellen (vooral vanuit interesse) en dan ook nog aankaarten dat het fijn is als ze dit met hun naasten bespreken.
Wat het vooral moeilijk maakt is de 'professionele afstandelijkheid' die je in het werkveld moet?? hanteren. Mij wordt heel vaak verweten dat ik dit niet heb, maar dàt maakt nu juist dat ik mijn werk goed doe. Omdat ik deel hoe ik dat in mijn eigen leven ervaar helpt het de cliënten er ook over te spreken/nadenken en bespreken.
dag Marijke, ik moest even nadenken over hoe je de vraag bedoelde. Misschien zou ik hen uitnodigen eens na te gaan of zij zelf wel eens van nabij betrokken waren bij het komend levenseinde of het voorbereiden van een uitvaart van een familielid. En hen dan de vraag voorleggen wat zij daarbij belangrijk vonden om goede keuzes te kunnen maken. Mocht er niet spontaan uitkomen dat je meestal graag wilt doen wat voor de ander mooi of belangrijk was, dan kan je de mensen daar wel een beetje bij helpen. En het zo bespreekbaar maken, dat je voor jouw nabestaanden zorgt door aan te geven wat voor jou belangrijk is.
Daarnaast kan je aangeven dat het best spannend is om over je eigen levenseinde na te denken, maar dat het ook tot hele mooie gesprekken ken leiden met je naasten/geliefden.
is dit wat je bedoelt?
met vriendelijke groet, Eline v.d. Giessen
Hallo Marijke,
Om de cliént te stimuleren om te gaan nadenken over hun wensen en behoeften is het belangrijk dat je een vertrouwensband opbouwt, en vooral luisteren . Ik merk dat het in de praktijk belangrijk is om deze vragen in de week te leggen, door het hier regelmatig over te hebben tijdens zorgmomenten.
Het boekje: Als ik nadenk over mijn laatste levensfase ( van het Netwerk Palliatieve Zorg) gebruiken wij als handvat. Dit boekje is gratis te bestellen.
Bij vragen mail gerust
Vr groet Marianne Koops
Zelf breng ik (werkende als wijkverpleegkundige) dit onderwerp ter sprake tijdens de zorgmomenten die ik heb bij cliënten. Het tijdstip is zeer verschillend en wat ik ervaren heb is dat je eerst een vertrouwensrelatie moet hebben opgebouwd om dit "gevoelig"onderwerp te bespreken.
Via intervisie en scholing (training en themabijeenkomsten)
Door eerst vertrouwen winnen en dan langzaam verdieping zoeken bij bepaalde gesprekken. Hierdoor kan je aansturen op het onderwerp. Mensen geven duidelijk aan tot hoever ze willen gaan
Er is veel handzaam materiaal op de markt om met mensen in gesprek te komen over dit onderwerp. Vertrouwen met je client, maar ook met jezelf lijkt mij de basis. Ben je vertrouwd met dit thema?
Tegelijk zou je je af kunnen vragen of de inzet van een geestelijk verzorger niet ook een optie zou kunnen zijn. Dit zijn meer gespecialiseerde collega's die hiervoor specifieke professionele kwaliteiten in huis hebben. Ze zijn via de Centra voor Levensvragen vaak kosteloos inzetbaar en bezoeken de mensen thuis.
Het gebruik van een wensenboekje, ontwikkeld en uitgegeven in de netwerken palliateive zorg, kan hiervoor gebruikt worden.
In elk geval proberen het gesprek hierover op te starten: peilen hoe de client hier in staat, het belang benadrukken, de mogelijkheden (hoe en met wie etc. )
Tijdens gesprekken er langzaam naar toe praten en vragen of ze er over hebben nagedacht, eerst natuurlijk hun vertrouwen winnen.
Contact
